Abstract
Recent progress in the experimental chemistry of cyclobutadiene dianions (CBD2- s) containing a doubly charged four-membered ring system is reviewed. New families of silyl-substituted CBD2- s, cyclobutadienes (CBDs), and tetrahedranes are covered in detail. The aromaticity of the tetrasilyl- and diphenyldisilyl-CBD2- s have been studied on the basis of structural characteristics and magnetic properties. All of the CBD2- s show a strong diatropic ring current resulting from six π-electron system. The preparation of CBD2- derivatives consisting of heavier group 14 elements (Si and Ge) is also included. They demonstrate a non-aromatic nature with a folded four-membered ring.
1 Introduction
2 Cyclobutadiene Dianions (CBD2- s)
2.1 Preparation of CBD Complexes
2.2 Transmetalation of CBD Complexes
2.3 Tetrasilyl-CBD2- s
2.4 Diphenyl-Disilyl-CBD2- s
3 Cyclobutadienes (CBDs)
4 Tetrahedranes
5 Heavy Cyclobutadiene Dianions (CBD2- s)
6 Conclusion
Key words
silicon - small-ring systems - cyclobutadiene dianions - cyclobutadienes - tetrahedranes - aromaticity - cage compounds - germanium
References
1
Sekiguchi A.
Matsuo T.
Watanabe H.
J. Am. Chem. Soc.
2000,
122:
5652
2a
Binsch G.
Naturwissenschaften
1973,
60:
369
2b
Bally T.
Masamune S.
Tetrahedron
1980,
36:
343
2c
Garratt P.
Aromaticity
Wiley;
New York:
1986.
2d
Toda F.
Garratt P.
Chem. Rev.
1992,
92:
1685
2e
Minkin VL.
Glukhovtsev MN.
Simkin BY.
Aromaticity and Antiaromaticity
Wiley;
New York:
1994.
2f
Bertrand G.
Angew. Chem. Int. Ed.
1998,
37:
270
3 A thematic issue of aromaticity, edited by von Ragué Schleyer, P., has been published: Chem. Rev. 2001 , 101 , 1115-1566.
4a
McKennis JS.
Brener L.
Schweiger JR.
Pettit R.
J. Chem. Soc., Chem. Commun.
1972,
365
4b
Garratt PJ.
Zahler R.
J. Am. Chem. Soc.
1978,
100:
7753
4c
Boche G.
Etzrodt H.
Marsch M.
Thiel W.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1982,
21:
132
4d
Boche G.
Etzrodt H.
Marsch M.
Thiel W.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1982,
21:
133
4e
Boche G.
Etzrodt H.
Tetrahedron Lett.
1983,
24:
5477
4f
Boche G.
Etzrodt H.
Massa W.
Baum G.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1985,
24:
863
5a
Clark T.
Wilhelm D.
von Ragué Schleyer P.
Tetrahedron Lett.
1982,
23:
3547
5b
Hess BA.
Ewig CS.
Schaad LJ.
J. Org. Chem.
1985,
50:
5869
5c
Skancke A.
Nouv. J. Chim.
1985,
9:
577
6
van Zandwijk G.
Jannsen RAJ.
Buck HM.
J. Am. Chem. Soc.
1990,
112:
4155
7a
Kos AJ.
von Ragué Schleyer P.
J. Am. Chem. Soc.
1980,
102:
7928
7b
Sommerfeld T.
J. Am. Chem. Soc.
2002,
124:
1119
7c
Jung Y.
Heine T.
von Ragué Schleyer P.
Head-Gordon M.
J. Am. Chem. Soc.
2004,
126:
3132
8a
Balci M.
McKee ML.
von Ragué Schleyer P.
J. Phys. Chem. A
2000,
104:
1246
8b
Shainyan BA.
Sekiguchi A.
THEOCHEM
2005,
728:
1
For ethylene dianion, see:
9a
Sekiguchi A.
Nakanishi T.
Kabuto C.
Sakurai H.
J. Am. Chem. Soc.
1989,
111:
3748
9b
Sekiguchi A.
Ichinohe M.
Nakanishi T.
Sakurai H.
Chem. Lett.
1993,
267
9c
Sekiguchi A.
Ichinohe M.
Kabuto C.
Sakurai H.
Organometallics
1995,
14:
1092
9d
Sekiguchi A.
Ichinohe M.
Kabuto C.
Sakurai H.
Bull. Chem. Soc. Jpn.
1995,
68:
2981
9e
Sekiguchi A.
Ichinohe M.
Kabuto C.
Sakurai H.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1997,
36:
1533
For styrene dianion, see:
9f
Sekiguchi A.
Nakanishi T.
Kabuto C.
Sakurai H.
Chem. Lett.
1992,
867
9g
Sekiguchi A.
Ichinohe M.
Nakanishi T.
Kabuto C.
Sakurai H.
Bull. Chem. Soc. Jpn.
1995,
68:
3215
For benzene dianion, see:
9h
Sekiguchi A.
Ebata K.
Kabuto C.
Sakurai H.
J. Am. Chem. Soc.
1991,
113:
1464
9i
Sekiguchi A.
Ebata K.
Kabuto C.
Sakurai H.
J. Am. Chem. Soc.
1991,
113:
7081
9j
Ebata K.
Setaka W.
Inoue T.
Kabuto C.
Kira M.
Sakurai H.
J. Am. Chem. Soc.
1998,
120:
1335
9k
Setaka W.
Ebata K.
Sakurai H.
Kira M.
J. Am. Chem. Soc.
2000,
122:
7781
For bis(methylene)cyclobutene dianion, see:
9l
Sekiguchi A.
Matsuo T.
Ebata K.
Sakurai H.
Chem. Lett.
1996,
1133
For [4]radialene dianion, see:
9m
Sekiguchi A.
Matsuo T.
Sakurai H.
Angew. Chem. Int. Ed.
1998,
37:
1661
9n
Matsuo T.
Sekiguchi A.
Ichinohe M.
Ebata K.
Sakurai H.
Bull. Chem. Soc. Jpn.
1998,
71:
41
For fulvene dianion, see:
9o
Matsuo T.
Sekiguchi A.
Ichinohe M.
Ebata K.
Sakurai H.
Organometallics
1998,
17:
3143
9p
Matsuo T.
Sekiguchi A.
Sakurai H.
Bull. Chem. Soc. Jpn.
1999,
72:
1115
For butatriene dianion, see:
9q
Matsuo T.
Tanaka M.
Sekiguchi A.
Chem. Commun.
2001,
503
9r
Sekiguchi A.
Tanaka M.
Matsuo T.
Silicon Chem.
2004,
1:
345
For tris(methylene)cyclopentene tetraanion, see:
9s
Sekiguchi A.
Matsuo T.
Kabuto C.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1997,
36:
2462
9t
Sekiguchi A.
Matsuo T.
Akaba R.
Bull. Chem. Soc. Jpn.
1998,
71:
41
For [5]radialene tetraanion, see:
9u
Matsuo T.
Fure H.
Sekiguchi A.
Chem. Lett.
1998,
1101
9v
Matsuo T.
Fure H.
Sekiguchi A.
Chem. Commun.
1999,
1981
9w
Matsuo T.
Fure H.
Sekiguchi A.
Bull. Chem. Soc. Jpn.
2000,
73:
2129
For bis(ethylene dianion), see:
9x
Matsuo T.
Watanabe H.
Ichinohe M.
Sekiguchi A.
Inorg. Chem. Commun.
1999,
2:
510
9y
Matsuo T.
Watanabe H.
Sekiguchi A.
Bull. Chem. Soc. Jpn.
2000,
73:
1461
For reviews, see:
10a
Sakurai H.
Nippon Kagaku Kaishi
1990,
439
10b
Sakurai H.
Pure Appl. Chem.
1996,
68:
327
10c
Sekiguchi A.
Matsuo T.
J. Synth. Org. Chem. Jpn.
1999,
57:
945
11a
Sakurai H.
Hayashi J.
J. Organomet. Chem.
1974,
70:
85
11b
Fritch JR.
Vollhardt KPC.
Thompson MR.
Day VW.
J. Am. Chem. Soc.
1979,
101:
2768
12a
Kaim W.
Bock H.
J. Organomet. Chem.
1979,
164:
218
12b
Kusumoto T.
Hiyama T.
Tetrahedron. Lett.
1987,
28:
18074
12c
Sakurai H.
Kudo M.
Sakamoto K.
Nakadaira Y.
Kira M.
Sekiguchi A.
Chem. Lett.
1988,
1441
13a
Sekiguchi A.
Tanaka M.
Matsuo T.
Watanabe H.
Angew. Chem. Int. Ed.
2001,
40:
1675
13b
Sekiguchi A.
Matsuo T.
Tanaka M.
Watanabe H.
Nakamoto M.
Russ. Chem. Bull. Int. Ed.
2004,
53:
1109
13c
Matsuo T.
Sekiguchi A.
Bull. Chem. Soc. Jpn.
2004,
77:
211
14
Kloster-Jensen E.
Eliassen GA.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1985,
24:
565
15
Gleiter R.
Merger M.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1997,
36:
2426
16a
Matsuo T.
Mizue T.
Sekiguchi A.
Chem. Lett.
2000,
896
16b
Sekiguchi A.
Matsuo T.
Watanabe H.
Phosphorus, Sulfur Silicon Relat. Elem.
2001,
168-169:
51
17a
Sakurai H.
Hayashi J.
J. Organomet. Chem.
1972,
39:
365
17b
Kabuto C.
Hayashi J.
Sakurai H.
Kitahara Y.
J. Organomet. Chem.
1972,
43:
C23
18
Sekiguchi A.
Matsuo T.
Tanaka M.
Organometallics
2002,
21:
1072
19
Jonas K.
Krüger C.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1980,
19:
520
20a
Elschenbroich C.
Salzer A.
Organometallics. A Concise Introduction
2nd ed.:
VCH;
Weinheim:
1992.
20b
Sekiguchi A.
Sugai Y.
Ebata K.
Kabuto C.
Sakurai H.
J. Am. Chem. Soc.
1993,
115:
1144
20c
Lee VYa.
Kato R.
Ichinohe M.
Sekiguchi A.
J. Am. Chem. Soc.
2005,
127:
13142
21a
Paquette LA.
Bauer W.
Sivik MR.
Bühl M.
Feigel M.
von Ragué Schleyer P.
J. Am. Chem. Soc.
1990,
112:
8776
21b
Jiao H.
von Ragué Schleyer P.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1993,
32:
1760
22
Ishii K.
Kobayashi N.
Matsuo T.
Tanaka M.
Sekiguchi A.
J. Am. Chem. Soc.
2001,
123:
5356
23a
Michl J.
J. Am. Chem. Soc.
1978,
100:
6801
23b
Michl J.
Tetrahedron
1984,
40:
3845
24a
Tajiri A.
Hatano M.
Bull. Chem. Soc. Jpn.
1972,
45:
962
24b
Allen SD.
Mason MG.
Schnepp O.
Stephens PJ.
J. Chem. Phys. Lett.
1975,
30:
140
For reviews, see:
25a
Müllen K.
Chem. Rev.
1984,
84:
603
25b
Setzer WN.
von Ragué Schleyer P.
Adv. Organomet. Chem.
1985,
24:
353
25c
Schade C.
von Ragué Schleyer P.
Adv. Organomet. Chem.
1987,
27:
169
25d
Rabinovitz M.
Top. Curr. Chem.
1988,
14:
99
25e
Maier G.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1988,
27:
309
25f
Sannigrahi AB.
Kar T.
Niyogi BG.
Hobza P.
von Ragué Schleyer P.
Chem. Rev.
1990,
90:
1061
25g
Bock H.
Ruppert K.
Näther C.
Havlas Z.
Herrmann HF.
Arad C.
Göbel I.
John A.
Meuret J.
Nick S.
Rauschenbach A.
Seitz W.
Vaupel T.
Solouki B.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1992,
31:
550
25h
Sapse A.-M.
von Ragué Schleyer P.
Lithium Chemistry: A Theoretical and Experimental Overview
Wiley;
New York:
1995.
For recent theoretical papers, see:
26a
Balkova A.
Bartlett RJ.
J. Phys. Chem.
1994,
101:
8972
26b
Glukovtsev MN.
Laiter S.
Pross A.
J. Phys. Chem.
1995,
99:
6828
26c
Gogonea V.
von Ragué Schleyer P.
Schreiner PR.
Angew. Chem. Int. Ed.
1998,
37:
1945
26d
Zilberg S.
Haas Y.
J. Phys. Chem. A
1998,
102:
10843
26e
Redington R.
J. Chem. Phys.
1998,
109:
10781
26f
Wu WSS.
Chem. Phys. Lett.
1999,
301:
37
26g
Filatov M.
Shaik S.
J. Chem. Phys.
1999,
110:
116
27
Watts W.
Fitzpatrick JD.
Pettit R.
J. Am. Chem. Soc.
1965,
87:
3253
28
Cram DJ.
Tanner ME.
Thomas R.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1991,
30:
1024
29a
Kimling H.
Krebs A.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1972,
11:
932
29b
Irngartinger H.
Rodewald H.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1974,
13:
740
29c
Delbaere LTJ.
James MNG.
Nakamura N.
Masamune S.
J. Am. Chem. Soc.
1975,
97:
1973
29d
Maier G.
Pfriem S.
Schäfer U.
Matusch R.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1978,
17:
520
29e
Irngartinger H.
Riegler N.
Malsch K.-D.
Schneider K.-A.
Maier G.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1980,
19:
211
29f
Ermer O.
Heilbronner E.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1983,
22:
402
29g
Irngartinger H.
Nixdorf M.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1983,
22:
403
29h
Maier G.
Emrich R.
Malsch K.-D.
Schneider K.-A.
Nixdorf M.
Irngartinger H.
Chem. Ber.
1985,
118:
2798
29i
Dunitz JD.
Krüger C.
Irngartinger H.
Maverick EF.
Wang Y.
Nixdorf M.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1988,
27:
387
29j
Irngartinger H.
Nixdorf M.
Riegler NH.
Krebs A.
Kimling H.
Pocklington J.
Maier G.
Malsch K.-D.
Schneider K.-A.
Chem. Ber.
1988,
121:
673
29k
Irngartinger H.
Nixdorf M.
Chem. Ber.
1988,
121:
679
29l
Maier G.
Born D.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1989,
28:
1050
29m
Maier G.
Fleischer F.
Tetrahedron Lett.
1991,
32:
57
29n
Maier G.
Born D.
Bauer I.
Wolf R.
Boese R.
Cremer D.
Chem. Ber.
1994,
127:
173
29o
Maier G.
Wolf R.
Kalinowski H.-O.
Boese R.
Chem. Ber.
1994,
127:
191
29p
Maier G.
Wolf R.
Kalinowski H.-O.
Chem. Ber.
1994,
127:
201
29q
Maier G.
Rang H.
Emrich R.
Liebigs Ann.
1995,
153
29r
Maier G.
Rang H.
Emrich R.
Irngartinger H.
Liebigs Ann.
1995,
161
29s
Maier G.
Fleischer F.
Liebigs Ann.
1995,
169
29t
Maier G.
Rang H.
Fleischer F.
Kalinowski H.-O.
Liebigs Ann.
1995,
173
30
Maier G.
Lage HW.
Reisenauer HP.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1981,
20:
976
31
Maier G.
Neudert J.
Wolf O.
Angew. Chem. Int. Ed.
2001,
40:
1674
32
O’Brien DH.
Russell CR.
Hart AJ.
J. Am. Chem. Soc.
1976,
98:
7427
33a
Peterson RF.
Baker RTK.
Wolfgang RL.
Tetrahedron Lett.
1969,
54:
4749
33b
Shevlin PB.
Wolf AP.
J. Am. Chem. Soc.
1970,
92:
406
33c
Rodewald LB.
Lee H.
J. Am. Chem. Soc.
1973,
95:
623
33d
Maier G.
Hoppe M.
Lanz K.
Reisenauer HP.
Tetrahedron Lett.
1984,
25:
5645
34
Maier G.
Pfriem S.
Schäfer U.
Malsch KD.
Matusch R.
Chem. Ber.
1981,
114:
3965
35
Maier G.
Neudert J.
Wolf O.
Pappusch D.
Sekiguchi A.
Tanaka M.
Matsuo T.
J. Am. Chem. Soc.
2002,
124:
13819
36 Tanaka, M.; Sekiguchi, A. unpublished results .
37
Loerzer T.
Malinek R.
Lüttke W.
Franz LH.
Malsch K.-D.
Maier G.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1983,
22:
878
38a
Irngartinger H.
Goldmann A.
Jahn R.
Nixdorf M.
Rodewald H.
Maier G.
Malsch K.-D.
Emrich R.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1984,
23:
993
38b
Irngartinger H.
Jahn R.
Maier G.
Emrich R.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1987,
26:
356
39
Kaftory M.
Kapon M.
Botoshansky M.
The Chemistry of Organic Silicon Compounds
Vol. 2:
Rappoport Z.
Apeloig Y.
Wiley;
Chichester:
Part 1, Chap. 5.
1998.
40
Cremer D.
Kraka E.
J. Am. Chem. Soc.
1985,
107:
3800
41a
Dill JD.
Greenberg A.
Liebman JF.
J. Am. Chem. Soc.
1979,
101:
6814
41b
Clark T.
Spitznagel GW.
Klose R.
von Ragué Schleyer P.
J. Am. Chem. Soc.
1984,
106:
4412
42
Sekiguchi A.
Tanaka M.
J. Am. Chem. Soc.
2003,
125:
12684
43
Maciel GE.
Mclver JW.
Ostlund NS.
Pople JA.
J. Am. Chem. Soc.
1970,
92:
1
44
Newton ND.
Schulman JM.
Manus MM.
J. Am. Chem. Soc.
1974,
96:
17
45
Osawa S.
Sakai M.
Osawa E.
J. Phys. Chem. A
1997,
101:
1378
46a
Eaton PE.
Maggini M.
J. Am. Chem. Soc.
1988,
110:
7230
46b
Gilardi R.
Maggini M.
Eaton PE.
J. Am. Chem. Soc.
1988,
110:
7232
47
Ermer O.
Bell P.
Schäfer J.
Szeimies G.
Angew. Chem., Int. Ed. Engl.
1989,
28:
473
48a
Xie Y.
Schaefer HF.
Chem. Phys. Lett.
1989,
161:
516
48b
Xie Y.
Schaefer HF.
Chem. Phys. Lett.
1990,
168:
249
49
Tanaka M.
Sekiguchi A.
Angew. Chem. Int. Ed.
2005,
44:
5821
50
Lee VYa.
Takanashi K.
Matsuno T.
Ichinohe M.
Sekiguchi A.
J. Am. Chem. Soc.
2004,
126:
4758
51
Lee VYa.
Takanashi K.
Ichinohe M.
Sekiguchi A.
J. Am. Chem. Soc.
2003,
125:
6012
52
Jenkins DM.
Teng W.
Englich U.
Stone D.
Ruhlandt-Senge K.
Organometallics
2001,
20:
4600
53
von Ragué Schleyer P.
Maerker G.
Dransfeld A.
Jiao H.
von Eikema Hommes NJR.
J. Am. Chem. Soc.
1996,
118:
6317
54
Lee VYa.
Takanashi K.
Ichinohe M.
Sekiguchi A.
Angew. Chem. Int. Ed.
2004,
43:
6703
55a
Dawd P.
Irngartinger H.
Chem. Rev.
1989,
89:
985
55b
Levin MD.
Kaszynski P.
Chem. Rev.
2000,
100:
169
56
Lee VYa.
Ichinohe M.
Sekiguchi A.
J. Am. Chem. Soc.
2002,
124:
9962
57a
Lee VYa.
Ichinohe M.
Sekiguchi A.
J. Am. Chem. Soc.
2000,
122:
12604
57b
Özkan I.
Kinal A.
Balci M.
J. Phys. Chem. A
2004,
108:
507
58
Takanashi K.
Lee VYa.
Matsuno T.
Ichinohe M.
Sekiguchi A.
J. Am. Chem. Soc.
2005,
127:
5768