Synthesis, Inhaltsverzeichnis REVIEW © Georg Thieme Verlag Stuttgart · New York Sialic Acid and Structural Analogues: Stereoselective Syntheses Ivan Hemeon, Andrew J. Bennet*Department of Chemistry, Simon Fraser University, 8888 University Drive, Burnaby, BC V5A 1S6, CanadaFax: +1(604)2915424; e-Mail: bennet@sfu.ca; Artikel empfehlen Abstract Artikel einzeln kaufen Alle Artikel dieser Rubrik Abstract Sialic acid (N-acetylneuraminic acid) is a carbohydrate that is often found on the ends of oligosaccharide chains in biological systems. As such, it is important in several biological recognition/communication events mediated by sialic acid recognising proteins that play integral roles in these phenomena. It is therefore necessary to develop synthetic routes to sialic acid and its derivatives and analogues. Many of these routes have led to compounds used as enzyme inhibitors for treatment of disease states and also as probes of biologically relevant binding events and of the mechanisms of enzyme action. Every position on the nine-carbon backbone of sialic acid has been derivatised for such purposes, being synthesised both chemoenzymatically and chemically from precursors ranging from non-carbohydrate sources to sialic acid itself. This review describes various synthetic strategies developed for the synthesis of sialic acid and its variants at each position on the carbon skeleton. 1 Introduction 2 Naturally Occurring Variants 3 Synthesis of Sialic Acid 3.1 Enzymatic Syntheses 3.2 Chemical Syntheses 4 Substituted Sialic Acid Analogues 4.1 Substitution at C1 4.2 Variation at C3 4.3 Modification at C4 4.4 Amide Variation at C5 4.5 Modification at C6 4.5.1 Substitution of the Ring Oxygen 4.5.2 Substitution of the Glycerol Side Chain 4.6 Modifications at C7, C8, and C9 5 Conclusions Key words carbohydrates - organometallic reagents - ozonolysis - stereoselectivity - sialic acids Volltext Referenzen References 1 Biology of the Sialic Acids Rosenberg A. Plenum Press; New York: 1995. 2 Boons G.-J. Demchenko AV. In Carbohydrate-Based Drug Discovery Vol. 1: Wong C.-H. Wiley-VCH; Weinheim: 2003. p.55 3 Ress DK. Linhardt RJ. Curr. Org. Synth. 2004, 1: 31 4 Thomson R. von Itzstein M. In Carbohydrate-Based Drug Discovery Vol. 2: Wong C.-H. Wiley-VCH; Weinheim: 2003. p.831 5 Angata T. Varki A. Chem. Rev. 2002, 102: 439 6 DeNinno MP. Synthesis 1991, 583 7 von Itzstein M. Thomson RJ. In Glycoscience: Synthesis of Oligosaccharides and Glycoconjugates Driguez H. Thiem J. Springer-Verlag; Berlin: 1999. p.120 8 Kim M.-J. Hennen WJ. Sweers HM. Wong C.-H. J. Am. Chem. Soc. 1988, 110: 6481 9 Auge C. David S. Gautheron C. Tetrahedron Lett. 1984, 25: 4663 10 Beliczey J, Kragl U, Liese A, Wandrey C, Hamacher K, Coenen HH, and Tierling T. inventors; US Patent 6355453. 11 Watts AG. Withers SG. Can. J. Chem. 2004, 82: 1581 12 David S. Auge C. Gautheron C. In Advances in Carbohydrate Chemistry and Biochemistry Vol. 49: Horton D. Academic Press; San Diego: 1991. p.194 13 Fitz W. Schwark J.-R. Wong C.-H. J. Org. Chem. 1995, 60: 3663 14 Lin C.-C. Lin C.-H. Wong C.-H. Tetrahedron Lett. 1997, 38: 2649 15 Pan YB. Ayani T. Nadas J. Wen SM. Guo ZW. Carbohydr. Res. 2004, 339: 2091 16 Cornforth JW. Firth ME. Gottschalk A. Biochem. J. 1958, 68: 57 17 Kuhn R. Baschang G. Justus Liebigs Ann. Chem. 1962, 659: 156 18 Kozlov IA. Mao S. Xu Y. Huang X. Lee L. Sears PS. Gao C. Coyle AR. Janda KD. Wong C.-H. ChemBioChem 2001, 2: 741 19 Csuk R. Hugener M. Vasella A. Helv. Chim. Acta 1988, 71: 609 20 Gordon DM. Whitesides GM. J. Org. Chem. 1993, 58: 7937 21 Chan T.-H. Lee M.-C. J. Org. Chem. 1995, 60: 4228 22 Baumberger F. Vasella A. Helv. Chim. Acta 1986, 69: 1205 23 Ashwell M. Guo X. Sinnott ML. J. Am. Chem. Soc. 1992, 114: 10158 24 Julina R. Müller I. Vasella A. Wyler R. Carbohydr. Res. 1987, 164: 415 25 Danishefsky SJ. Deninno MP. J. Org. Chem. 1986, 51: 2615 26 Danishefsky SJ. Deninno MP. Chen S. J. Am. Chem. Soc. 1988, 110: 3929 27 Haag-Zeino B. Schmidt RR. Liebigs Ann. Chem. 1990, 1197 28 Li LS. Wu YL. Wu YK. Org. Lett. 2000, 2: 891 29 Hong ZY. Liu L. Hsu C.-C. Wong C.-H. Angew. Chem. Int. Ed. 2006, 45: 7417 30 Bodenmüller A. Schmidt RR. Liebigs Ann. Chem. 1994, 541 31 Takahashi T. Tsukamoto H. Kurosaki M. Yamada H. Synlett 1997, 1065 32 Kang SH. Choi H. Kim JS. Youn JH. Chem. Commun. 2000, 227 33 Kang SH. Kim JS. Chem. Commun. 1998, 1353 34 Banwell M. De Savi C. Watson K. J. Chem. Soc., Perkin Trans. 1 1998, 2251 35 Nugent TC. Hudlicky T. J. Org. Chem. 1998, 63: 510 36 Liu KG. Yan S. Wu YL. Yao ZJ. J. Org. Chem. 2002, 67: 6758 37 Voight EA. Rein C. Burke SD. Tetrahedron Lett. 2001, 42: 8747 38 Voight EA. Rein C. Burke SD. J. Org. Chem. 2002, 67: 8489 39 Burke SD. Sametz GM. Org. Lett. 1999, 1: 71 40 Roy R. Laferrière CA. Can. J. Chem. 1990, 68: 2045 41 Brossmer R. Holmquist L. Hoppe-Seylers Z. Physiol. Chem. 1971, 352: 1715 42 Lanne B. Schierbeck B. Karlsson KA. J. Biochem. 1994, 116: 1269 43 Potter JJ. von Itzstein M. Carbohydr. Res. 1996, 282: 181 44 Wallimann K. Vasella A. Helv. Chim. Acta 1990, 73: 1359 45 Vasella A. Wyler R. Helv. Chim. Acta 1991, 74: 451 46 Hagedorn HW. Merten H. Brossmer R. Carbohydr. Res. 1992, 236: 89 47 Watts AG. Damager I. Amaya ML. Buschiazzo A. Alzari P. Frasch AC. Withers SG. J. Am. Chem. Soc. 2003, 125: 7532 48 Watts AG. Oppezzo P. Withers SG. Alzari PM. Buschiazzo A. J. Biol. Chem. 2006, 281: 4149 49 Gantt R. Millner S. Binkley SB. Biochemistry 1964, 3: 1952 50 Nakajima T. Hori H. Ohrui H. Meguro H. Ido T. Agric. Biol. Chem. 1988, 52: 1209 51 Ikeda K. Kitani S. Sato K. Suzuki T. Hosokawa C. Suzuki Y. Tanaka K. Sato M. Carbohydr. Res. 2004, 339: 1367 52 Petrie CR. Sharma M. Simmons OD. Korytnyk W. Carbohydr. Res. 1989, 186: 326 53 Burkart MD. Zhang Z. Hung S.-C. Wong C.-H. J. Am. Chem. Soc. 1997, 119: 11743 54 Okamoto K. Kondo T. Goto T. Bull. Chem. Soc. Jpn. 1987, 60: 631 55 Sun X.-L. Kanie Y. Guo C.-T. Kanie O. Suzuki Y. Wong C.-H. Eur. J. Org. Chem. 2000, 2643 56 Hagiwara T. Kijimasuda I. Ido T. Ohrui H. Tomita K. Carbohydr. Res. 1994, 263: 167 57 Guo C.-T. Sun X.-L. Kanie O. Shortridge KF. Suzuki T. Miyamoto D. Hidari K. Wong C.-H. Suzuki Y. Glycobiology 2002, 12: 183 58 Ito Y. Ogawa T. Tetrahedron Lett. 1988, 29: 3987 59 Kononov LO. Ito Y. Ogawa T. Tetrahedron Lett. 1997, 38: 1599 60 Ercégovic T. Magnusson G. J. Org. Chem. 1995, 60: 3378 61 Hossain N. Magnusson G. Tetrahedron Lett. 1999, 40: 2217 62 Martichonok V. Whitesides GM. J. Am. Chem. Soc. 1996, 118: 8187 63 Ito Y. Ogawa T. Tetrahedron Lett. 1987, 28: 6221 64 Ito Y. Ogawa T. Tetrahedron 1990, 46: 89 65 Okamoto K. Kondo T. Goto T. Tetrahedron 1987, 43: 5909 66 Castro-Palomino JC. Tsvetkov YE. Schmidt RR. J. Am. Chem. Soc. 1998, 120: 5434 67 Ercegovic T. Nilsson UJ. Magnusson G. Carbohydr. Res. 2001, 331: 255 68 Friebolin H. Schmidt H. Supp M. Tetrahedron Lett. 1981, 22: 5171 69 Dorland L. Haverkamp J. Schauer R. Veldink GA. Vliegenthart JFG. Biochem. Biophys. Res. Commun. 1982, 104: 1114 70 von Itzstein M. Wu WY. Kok GB. Pegg MS. Dyason JC. Jin B. Phan TV. Smythe ML. White HF. Oliver SW. Colman PM. Varghese JN. Ryan DM. Woods JM. Bethell RC. Hotham VJ. Cameron JM. Penn CR. Nature 1993, 363: 418 71 Kim CU. Lew W. Williams MA. Liu H. Zhang L. Swaminathan S. Bischofberger N. Chen MS. Mendel DB. Tai CY. Laver WG. Stevens RC. J. Am. Chem. Soc. 1997, 119: 681 72 Brandstetter HH. Zbiral E. Liebigs Ann. Chem. 1983, 2055 73 Groves DR. Wilson JC. von Itzstein M. Aust. J. Chem. 1995, 48: 1217 74 Hartmann M. Zbiral E. Monatsh. Chem. 1989, 120: 899 75 Hartmann M. Christian R. Zbiral E. Monatsh. Chem. 1991, 122: 111 76 Hartmann M. Zbiral E. Tetrahedron Lett. 1990, 31: 2875 77 Hartmann M. Zbiral E. Liebigs Ann. Chem. 1991, 795 78 Schmid W. Christian R. Zbiral E. Tetrahedron Lett. 1988, 29: 3643 79 Groves DR. von Itzstein M. J. Chem. Soc., Perkin Trans. 1 1996, 2817 80 Zbiral E. Schreiner E. Christian R. Carbohydr. Res. 1989, 194: C15 81 Ikeda K. Sano K. Ito M. Saito M. Hidari K. Suzuki T. Suzuki Y. Tanaka K. Carbohydr. Res. 2001, 330: 31 82 Hagedorn HW. Brossmer R. Helv. Chim. Acta 1986, 69: 2127 83 von Itzstein M. Jin B. Wu WY. Chandler M. Carbohydr. Res. 1993, 244: 181 84 Ciccotosto S. von Itzstein M. Tetrahedron Lett. 1995, 36: 5405 85 Sabesan S. Neira S. Wasserman Z. Carbohydr. Res. 1995, 267: 239 86 Sabesan S. Bioorg. Med. Chem. Lett. 1994, 4: 2457 87 Baumberger F. Vasella A. Helv. Chim. Acta 1986, 69: 1535 88 Hemeon I. Bennet AJ. Org. Biomol. Chem. 2006, 4: 2986 89 Mack H. Brossmer R. Tetrahedron 1998, 54: 4539 90 Liu KG. Yan S. Wu YL. Yao ZJ. Org. Lett. 2004, 6: 2269 91 Ishido Y. Sakairi N. Carbohydr. Res. 1981, 97: 151 92 Auge C. David S. Malleron A. Carbohydr. Res. 1989, 188: 201 93 Lin C.-H. Sugai T. Halcomb RL. Ichikawa Y. Wong C.-H. J. Am. Chem. Soc. 1992, 114: 10138 94 Auge C. Gautheron C. David S. Malleron A. Cavaye B. Bouxom B. Tetrahedron 1990, 46: 201 95 Auge C. David S. Gautheron C. Malleron A. Cavaye B. New J. Chem. 1988, 12: 733 96 Zhou PZ. Salleh HM. Honek JF. J. Org. Chem. 1993, 58: 264 97 Koppert K. Brossmer R. Tetrahedron Lett. 1992, 33: 8031 98 Schrell A. Whitesides GM. Liebigs Ann. Chem. 1990, 1111 99 Sparks MA. Williams KW. Lukacs C. Schrell A. Priebe G. Spaltenstein A. Whitesides GM. Tetrahedron 1993, 49: 1 100 Choi S.-K. Lee S. Whitesides GM. J. Org. Chem. 1996, 61: 8739 101 Demchenko AV. Boons GJ. Chem. Eur. J. 1999, 5: 1278 102 Yu C.-S. Niikura K. Lin C.-C. Wong C.-H. Angew. Chem. Int. Ed. 2001, 40: 2900 103 Tanaka H. Adachi M. Takahashi T. Chem. Eur. J. 2005, 11: 849 104 Pan YB. Chefalo P. Nagy N. Harding C. Guo ZW. J. Med. Chem. 2005, 48: 875 105 Lu KC. Tseng SY. Lin CC. Carbohydr. Res. 2002, 337: 755 106 Isecke R. Brossmer R. Tetrahedron 1994, 50: 7445 107 Brossmer R. Gross HJ. Methods Enzymol. 1994, 247: 153 108 Schneider R. Freyhardt CC. Schmidt RR. Eur. J. Org. Chem. 2001, 1655 109 Lin CC. Huang KT. Lin CC. Org. Lett. 2005, 7: 4169 110 Brossmer R. Gross HJ. Methods Enzymol. 1994, 247: 177 111 Schreiner E. Zbiral E. Liebigs Ann. Chem. 1990, 581 112 Kok GB. Campbell M. Mackey BL. von Itzstein M. Carbohydr. Res. 2001, 332: 133 113 Baumberger F. Vasella A. Schauer R. Helv. Chim. Acta 1988, 71: 429 114 Bernet B. Murty ARCB. Vasella A. Helv. Chim. Acta 1990, 73: 940 115 Glänzer BI. Györgydeák Z. Bernet B. Vasella A. Helv. Chim. Acta 1991, 74: 343 116 Clinch K. Vasella A. Schauer R. Tetrahedron Lett. 1987, 28: 6425 117 Czollner L. Kuszmann J. Vasella A. Helv. Chim. Acta 1990, 73: 1338 118 Mack H. Brossmer R. Tetrahedron Lett. 1987, 28: 191 119 Mack H. Brossmer R. Tetrahedron 1998, 54: 4521 120 Kok GB. Campbell M. Mackey B. von Itzstein M. J. Chem. Soc., Perkin Trans. 1 1996, 2811 121 Streicher H. Monatsh. Chem. 2002, 133: 1263 122 Ogawa S. Yoshikawa M. Taki T. Yokoi S. Chida N. Carbohydr. Res. 1995, 269: 53 123 Vorwerk S. Vasella A. Angew. Chem. Int. Ed. 1998, 37: 1732 124 Kerrigan SA. Smith PW. Stoodley RJ. Tetrahedron Lett. 2001, 42: 4709 125 Mack H. Brossmer R. Tetrahedron Lett. 1992, 33: 1867 126 Chappell MD. Halcomb RL. Org. Lett. 2000, 2: 2003 127 Warwel M. Fessner WD. Synlett 2002, 2104 128 Banwell M. De Savi C. Hockless D. Watson K. Chem. Commun. 1998, 645 129 Vlahov IR. Vlahova PI. Schmidt RR. Tetrahedron Lett. 1991, 32: 7025 130 McLean RL. Suttajit M. Beidler J. Winzler RJ. J. Biol. Chem. 1971, 246: 803 131 Reuter G. Schauer R. Szeiki C. Kamerling JP. Vliegenthart JFG. Glycoconjugate J. 1989, 6: 35 132 Brossmer R. Holmquist L. FEBS Lett. 1974, 40: 250 133 Vasella A. Wyler R. Helv. Chim. Acta 1990, 73: 1742 134 Bamford MJ. Pichel JC. Husman W. Patel B. Storer R. Weir NG. J. Chem. Soc., Perkin Trans. 1 1995, 1181 135 Hasegawa A. Adachi K. Yoshida M. Kiso M. Carbohydr. Res. 1992, 230: 257 136 Zbiral E. Brandstetter HH. Schreiner EP. Monatsh. Chem. 1988, 119: 127 137 Schreiner E. Christian R. Zbiral E. Liebigs Ann. Chem. 1990, 93 138 Bandgar BP. Hartmann M. Schmid W. Zbiral E. Liebigs Ann. Chem. 1990, 1185 139 Brandstetter HH. Zbiral E. Schulz G. Liebigs Ann. Chem. 1982, 1 140 Zbiral E. Brandstetter HH. Monatsh. Chem. 1985, 116: 87 141 Salunkhe M. Hartmann M. Schmid W. Zbiral E. Liebigs Ann. Chem. 1988, 187 142 Hartmann M. Christian R. Zbiral E. Liebigs Ann. Chem. 1990, 83 143 Bandgar BP. Zbiral E. Monatsh. Chem. 1991, 122: 1075 144 Kiefel MJ. Wilson JC. Bennett S. Gredley M. von Itzstein M. Bioorg. Med. Chem. 2000, 8: 657 145 Sharma M. Petrie CR. Korytnyk W. Carbohydr. Res. 1988, 175: 25 146 Tsvetkov YE. Schmidt RR. Tetrahedron Lett. 1994, 35: 8583 147 Kiefel MJ. Bennett S. von Itzstein M. J. Chem. Soc., Perkin Trans. 1 1996, 439